Prawo rodzinne

W zakresie swojej działalności notariusz uczestniczy w wielu czynnościach związanych z prawem rodzinnym.

Jednym z istotnych obszarów działalności notariusza w tym zakresie jest sporządzanie aktów notarialnych dokumentujących umowy majątkowe małżeńskie lub umowy o podział majątku między małżonkami.

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje wspólność ustawowa. Małżonkowie mogą jednak rozszerzyć lub zawęzić jej zakres, a także znieść, zawierając stosowną umowę. Jest to możliwe zarówno przed, jak i po zawarciu małżeństwa. W drodze umowy majątkowej można zatem jedynie zmienić zakres wspólności lub wprowadzić rozdzielność majątkową (w wersji pełnej lub z wyrównaniem dorobków); nie jest natomiast dopuszczalna zmiana reguł funkcjonowania wspólności ustawowej w zakresie zarządu majątkiem wspólnym, odpowiedzialności za zobowiązania, itd. Umowa majątkowa wymaga dla swej ważności formy aktu notarialnego, przy czym możliwa jest jej zmiana lub rozwiązanie.

Dokonując czynności notarialnych notariusz czuwa także nad zabezpieczeniem interesów małoletnich. Czynności prawne w imieniu dziecka podejmują reprezentujący je rodzice – jako jego przedstawiciele ustawowi, przy czym każdy z rodziców może działać w tym charakterze samodzielnie. Reprezentacja obejmuje dokonywanie czynności prawnych (np. zawieranie umów) oraz podejmowanie czynności w postępowaniu przed sądami i innymi organami państwowymi (np. wytoczenie powództwa, wniesienie apelacji od wyroku, wniesienie odwołania od decyzji administracyjnej). W przypadkach, gdy przy czynności prawnej rodzice nie mogą reprezentować dziecka jest ono reprezentowane przez kuratora ustanowionego przez sąd opiekuńczy. Notariusz dokumentując umowę zawieraną przy udziale małoletniego czuwa nad prawidłową reprezentacją oraz właściwym zabezpieczeniem jego interesów.